យើងជានរណា
យើងធ្វើអ្វី
ទីសក្ការៈបូជា
បាហៃពិភពលោក
ទំនាក់ទំនង
ប្រវត្តិសាសនាបាហៃប្រចាំកម្ពុជា
កិត្តិមជនដ៏សំខាន់ និងស្ថាប័ន
ការគ្រប់គ្រង
គោលការណ៍
ការចូលរួមជាសាធារណៈ
ការអប់រំ
ការបំរើ
ការគោរពបូជា
ព្រះបប
ព្រះបាហាអ៊ុលឡាហ៍
អង្គពិសិដ្ឋអាប់ឌុលបាហា
សូហ្គីអែហ្វិនឌី
ធម្មសភាយុត្តិធម៌សាកល
មជ្ឈមណ្ឌលបាហៃពិភពលោក
នៅថ្ងៃទី២៩ ខែវិឆ្ឆិកា ១៩២១ មនុស្សចំនួនមួយម៉ឺននាក់ ដែលមានជំនឿខុសគ្នាដូចជាអ្នកកាន់សាសនា ជី្វហ្វ
គ្រឹស្ត ហើយនិងអ្នកកាន់សាសនាអ៊ីស្លាមព្រមទាំង មកពីគ្រប់ ជំនឿសាសនា និង និកាយ ជាច្រើនបានប្រមូលផ្តុំ
គ្នានៅលើភ្នំ កាម៉ែល នៅក្នុងទឹកដីស័ក្តិសិទ្ធ ដើម្បីកាន់ទុក្ខបុគ្គលដ៏គំរូឥតខ្ចោះ ដែលបានសោយទីវង្គត ដែល
ត្រូវបានគេលើកសរសើរថាជានិស្សារណានៃ " គុណធម៌និងគតិបណ្ឌិត ចំណេះដឹងនិងភាពសប្បុរសធម៌"។ នៅ
ក្នុងឱកាសនោះ អង្គពិសិដ្ឋអាប់ឌុលបាហា ជាព្រះរាជបុត្រារបស់ ព្រះបាហាអ៊ុលឡាហ៍ហើយត្រូវបានគេជ្រើស
ជាអ្នកស្នងតំណែងនោះ គឺត្រូវបានពិពណ៌នាដោយ អ្នកដឹកនាំជនជាតិជ្វីហ្វម្នាក់ថាជា " គំរូជីវិតនៃការលះបង់ខ្លួន"
ហើយបានបកស្រាយដោយវាគ្មិននៃសាសនាគ្រឹស្គម្នាក់ថាជា:មនុស្សម្នាក់ដែលនាំមនុស្សជាតិទៅរក "មាគ៌ានៃ
សច្ចធម៌" ហើយ អ្នកដឹកនាំមូស្លីមដែលមានឋានៈធំដុំម្នាក់បានពណ៌នាថាជា "សសរទ្រូងនៃសន្តិភាព" ហើយ
ជាគំរូឥតខ្ចោះនៃ "ភាពរុងរឿង និងភាពល្បីល្បាញ"។ តាមរយៈអ្នកសង្កេតណ៍ការនៅបស្ចិមប្រទេសពិធីបុណ្យ
បញ្ចុះសពរបស់ទ្រង់ បាននាំមកនៅហ្វូងមនុស្សដ៏ច្រើនដែលបង្ហាញនូវភាព "សោកស្តាយសំរាប់ការសោយទីវង្គត
របស់ទ្រង់" ប៉ុន្តែពួកគេត្រេកអរផងដែរចំពោះឆាកជីវិតរបស់ទ្រង់។
អង្គពិសិដ្ឋអាប់ឌុលបាហា ត្រូវបានគេស្គាល់ទាំងបស្ចឹមប្រទេសនិងអាស៊ីបូព៌ាថាជា អ្នកនាំសារនៃសន្តិភាពម្នាក់
ជាអ្នកគាំទ្រនៃយុត្តិធម៌ ហើយជាអ្នកដឹកនាំគាំទ្រនៃជំនឿថ្មីមួយ។ អង្គពិសិដ្ឋអាប់ឌុលបាហាធ្វើដំណើរទៅ
អាមេរិចខាងជើងនិងអ៊ឺរ៉ុប ដែលធ្វើឲ្យមានការប្រែប្រួលប្រវត្តិសាស្ត្រ តាមរយ:ព្រះរាជបន្ទូល និង គំរូរបស់ទ្រង់
ហើយព្រះអង្គបានប្រកាសនូវសារសំខាន់នៃគោលការណ៍នៃសាសនារបស់ព្រះបិតារបសើទ្រង់ប្រកបដោយភាព
ទាក់ទាញ។ ទ្រង់ពោលអះអាងថា "សេចក្តីស្រឡាញ់គឺជាច្បាប់ដ៏សំខាន់អស្ចារ្យបំផុត" នោះគឺជាមូលដ្ឋានគ្រឹះនៃ
" អារ្យធម៌ពិត" ហើយជា"សេចក្តីត្រូវការដ៏សំខាន់និងចាំបាច់របស់មនុស្សជាតិនោះគឺសហប្រត្តិបតិការនិង
បដិភាព(ការធ្វើសម្បទានទៅវិញទៅមក)"នៅក្នុងចំនោមមនុស្សទាំងឡាយ និង ចំពោះគ្រប់វិញ្ញាណក្ខន្ធដែលបាន
ឆ្លងកាត់មាគ៌ារបស់ទ្រង់។
អ្នកធ្វើវិចារណកថាជនជាតិអាមេរិចម្នាក់បានសរសេរថា៖
ទ្រង់បានជួបចំនួនមនុស្សដ៏ច្រើន ហើយនិងអ្នកស្តាប់ដែលមានការស្រឡាញ់ទ្រង់ដែលរង់ចាំស្វាគមន៍ទ្រង់
ផ្ទាល់ខ្លួនហើយនិងដើម្បីទទួលនូវសារប្រកបដោយស្មារតីនិងក្តីស្រឡាញ់របស់ទ្រង់។ វាពិតណាស់ពាក្យ
សម្តីដែលទ្រង់បានមានបន្ទូលគឺមានរឿងរ៉ាវជាច្រើនដែលមិនអាចពិពណ៌នាបាននៅក្នុងពាក្យសម្តីផ្ទាល់ខ្លួនរបស់
ទ្រង់ ដែលបញ្ជាក់យ៉ាងស៊ីជំរៅទៅកាន់អ្នកគ្រប់គ្នាដែលចូលមកនៅក្នុងព្រះវត្តមានរបស់ទ្រង់។ ឈ្នួតមានរាង
មូលនៅពីលើព្រះកេស ពុកចង្កាសមជាព្រឹទ្ធាចារ្យ កែវភ្នែកទាំងគូរហាក់បីដូចបានសំលឹងឃើញរឿងរ៉ាវពីអតីត
និងប្រកបដោយបញ្ញាញាណ សំលេងដ៏ស្រទន់យ៉ាងច្បាស់គួរឲ្យចង់ស្តាប់ ភាពដាក់ខ្លួនមិនលាក់ពុត និងភាព
មិនធ្លាប់បរាជ័យចំពោះក្តីស្រឡាញ់... បញ្ញាញាណប្រកបដោយអំណាចបានរួមគ្នាជាមួយភាពភាពស្លូតបូត
ទន់ភ្លន់ដែលបានផ្តល់ឲ្យទ្រង់ពេញមួយជីវិត ដែលកម្ររកបាននៃការធ្វើឲ្យខ្លាំងក្លាផ្នែកខាងស្មារតី។
ទោះបីថាបុគ្គលិកលក្ខណ:របស់ទ្រង់មានភាពទាក់ទាញយ៉ាងក៏ដោយឬក៏ការស្វែងយល់ប្រកបបញ្ញាញាណរបស់
ទ្រង់ចំពោះស្ថានភាពរបស់មនុស្សក៏ដោយ លក្ខណ:នេះក៏មិនអាចពិពណ៌នាពីឋាន:ភាពដ៏ពិសេសរបស់អង្គ
ពិសិដ្ឋអាប់ឌុលបាហាក្នុងប្រវត្តិសាសនាបានទេ។
ក្នុងបន្ទូលទាំងឡាយរបស់ព្រះបាហាអ៊ុលឡាហ៍ទ្រង់បានមានព្រះបន្ទូលចំពោះអង្គពិសិដ្ឋអាប់ឌុលបាហាថា :
“សេចក្តីទុកចិត្តរបស់ព្រះ” ជា “ទីជម្រករបស់មនុស្សជាតិទាំងឡាយ” ជា “ពរជ័យដ៏អស្ចារ្យបំផុត” ហើយ
ជា “អច្ឆរិយបុរាណដែលមិនអាចស្វែងយល់បានរបស់ព្រះ”។ សំណេរបាហៃបញ្ជាក់បន្ថែមថា “បុគ្គលភាព
របស់អង្គពិសិដ្ឋអាប់ឌុលបាហាគឺមានលក្ខណ:ជាមនុស្សដែលមិនអាចប្រៀបធៀបបានឡើយ ហើយចំណេះ
ដឹងរបស់ទ្រង់គឺផុតនិស្ស័យរបស់មនុស្សមិនអាចយល់បាន និងគំរូដ៏ល្អឥតខ្ចោះផងនោះបានរួមបញ្ចូលគ្នា
ប្រកបដោយសេចក្តីសុខដុមរមនា”។
រឿងអំពីអ្នកស្នងនៃសាសនាគឺមានភាពសំខាន់និងចាំបាច់បំផុតគ្រប់ជំនឿសាសនា។ ភាពបរាជ័យនៃដំណោះ
ស្រាយរឿងនេះគឺចៀសមិនផុតពីភាពគ្រោកគ្រាតនិងភាពបែងចែកគ្នា។ ជាឧទាហរណ៍ ព្រះយេស៊ូនៃសាសនា
គ្រឹស្គ និង ព្រះម៉ូហាម៉ាត់ នៃសាសនាអ៊ីស្លាមមិនបានតែងតាំងអ្នកបន្តវេនបានច្បាស់លាស់នោះបានធ្វើឲ្យកើត
មាននិកាយផ្សេងគ្នារហូតដល់បង្កជំលោះនឹងគ្នាថែមទៀត។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ព្រះបាហាអ៊ុលឡាហ៍
បានការពារកុំឲ្យមានការបែកបាក់ហើយបានបង្កើតមូលដ្ឋានគ្រឹះដ៏រឹងមាំមិនអាចរង្គោះរង្គើនៅពេលណាមួយ
ឡើយ តាមរយ:មរត៌សាសន៍ដែលបានចែងក្នុងសៀវភៅដែលមានចំណងជើងថា:
“សៀវភៅនៃកិច្ចព្រមព្រៀងរបស់តថាគត”។ ទ្រង់បានសរសេរថា: “នៅពេលមហាសមុទ្រនៃវត្តមានរបស់
តថាគតថយចុះហើយគម្ពីរនៃការត្រាស់ដឹងរបស់តថាគតត្រូវបានបញ្ចប់ ចូរងាកមុខរបស់អ្នកទៅកាន់អង្គពិសិដ្ឋ
អាប់ឌុលបាហាដែលព្រះបានកំណត់ទុកជាស្រេច ដែលបានបែកចេញមកពីខ្សែលោហិតរបស់ព្រះសា
ស្តា”។ គោលដៅនៃកំពាព្យដ៏ស័ក្តិសិទ្ធិគឺគ្មាននរណាម្នាក់ក្រៅពី អង្គពិសិដ្ឋអាប់ឌុលបាហាដែលជាមែកធាង
ប្រកបដោយអំណាច។
ការតែងតាំងអង្គពិសិដ្ឋអាប់ឌុលបាហាដោយព្រះបាហាអ៊ុលឡាហ៍ជាអ្នកស្នងរបស់ទ្រង់ គឺជាវិធីពង្រាយក្លិន
ក្រអូបនៃសារប្រកបដោយសេចក្តីសង្ឃឹមរបស់ទ្រង់និងសន្តិភាពសកលគ្រប់ទិសទីនៃសកលលោក ហើយដើម្បី
ស្ថាបនាសាមគ្គីភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់ជាតិសាសន៍។ ព្រះបាហាអ៊ុលឡាហ៍បានចង្អុលបញ្ជាក់អង្គពិសិដ្ឋអាប់
ឌុលបាហាថា:“ភាពរុងរឿងរបស់ព្រះនឹងនៅជាមួយអង្គពិសិដ្ឋអាប់ឌុលបាហាព្រមទាំងអ្នកទាំងឡាយណា ដែល
បម្រើអង្គពិសិដ្ឋអាប់ឌុលបាហាហើយនឹងអ្នកដែលនៅជុំវិញទ្រង់ គួរឲ្យសោកស្តាយណាស់ចំពោះអ្នកដែលមិន
គោរព និងអ្នកដែលប្រឆាំងអង្គពិសិដ្ឋអាប់ឌុលបាហាវាគឺប្រសើរណាស់ ប្រសិនបើអ្នកមានស្វាមីភក្តិចំពោះ
ទ្រង់គឺអង្គពិសិដ្ឋអាប់ឌុលបាហា” ។ តាមពិតនិយាយជាសង្ខេបអង្គពិសិដ្ឋអាប់ឌុលបាហាគឺជាមជ្ឈមណ្ឌលនៃ
កិច្ចព្រមព្រៀងរបស់ព្រះបាហាអ៊ុលឡាហ៍--វាគឺជាវិធីដ៏ប្រពៃដើម្បីធានាឲ្យបាននូវភាពសាមគ្គីនៃសហគមន៍បាហៃ
ហើយនិងរក្សានូវភាពត្រឹមត្រូវឥតខ្ចោះនៃការបង្ហាត់បង្រៀនរបស់ព្រះបាហាអ៊ុលឡាហ៍។
នៅពេលការផ្តល់សិទ្ធិជាអ្នកបកប្រែនៃការបង្ហាត់បង្រៀនរបស់ព្រះបាហាអ៊ុលឡាហ៍អង្គពិសិដ្ឋអាប់ឌុលបាហា
បានក្លាយជា“ព្រះឱស្ឋរស់នៃព្រះគម្ពីរហើយបានក្លាយជាអ្នកបកស្រាយនូវព្រះបន្ទូល”។អំណាចប្រកបដោយ
ប្រឌិតញាណដ៏អស្ចារ្យនៃការត្រាស់ដឹងរបស់ព្រះបាហាអ៊ុលឡាហ៍មិនអាចបញ្ជូនដល់មនុស្សជាតិបានទេ បើ
គ្មានអង្គពិសិដ្ឋអាប់ឌុលបាហានោះហើយមនុស្សជាតិក៏មិនអាចយល់នូវអំណាចនៃព្រះបន្ទូលនោះបានដែរ។
ទ្រង់បានស្រាយបំភ្លឺការបង្ហាត់បង្រៀននៃជំនឿសាសនារបស់បិតាទ្រង់ បានពង្រីកលទ្ធិសាសនារបស់វា
ព្រមទាំងបានពន្យល់រៀបរាប់នូវលក្ខណ:ពិសេសនៃមជ្ឈមណ្ឌលនៃស្ថាប័នគ្រប់គ្រងរបស់វា។ ទ្រង់គឺជា
មគ្គុទេសក៍និងជាស្ថាបនិកដ៏ឆ្នើមនៃការពង្រីកសហគមន៍បាហៃបានយ៉ាងឆាប់រហ័ស។ លើសពីនេះទៅទៀត
ព្រះបាហាអ៊ុលឡាហ៍បានដាក់ងារអង្គពិសិដ្ឋអាប់ឌុលបាហាជា “គំរូដ៏ល្អឥតខ្ចោះប្រកបដោយគុណធម៌នៃ
អាកប្បកិរិយាផ្ទាល់ខ្លួននិងអាកប្បកិរិយាក្នុងសង្គម ហើយមនុស្សជាតិមានមនុស្សដ៏គំរូដើម្បីអនុវត្តតាម ”។
ពីព្រោះតែជាគំរូល្អឥតខ្ចោះនៃការបង្ហាត់បង្រៀនរបស់ព្រះបាហាអ៊ុលឡាហ៍ និងជាគ្រឹះដ៏រឹងមាំនៃកិច្ចព្រមព្រៀង
របស់ទ្រង់ហើយ អង្គពិសិដ្ឋអាប់ឌុលបាហាបានក្លាយជា “យន្តការអមត:សម្រាប់ការអនុវត្តព្រះបន្ទូលដើម្បី
ស្ថាបនាអរិធម៌ថ្មីមួយឲ្យកើតមានឡើង”។
បើក្រលេកមើលទៅអតីតកាលគឺវាច្បាស់ណាស់ថា ព្រះបាហាអ៊ុលឡាហ៍បានរៀបចំ អង្គពិសិដ្ឋអាប់ឌុលបាហា
ជាអ្នកស្នងរបស់ទ្រង់។ អង្គពិសិដ្ឋអាប់ឌុលបាហាបានប្រសូត្រនៅថ្ងៃទី ២៣ ខែ ឧសភា ឆ្នាំ ១៨៤៤ គឺចំថ្ងៃដែល
ព្រះបបបានប្រកាសនៃការចាប់ផ្តើមជុំសាសនាថ្មីក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ។ កាលពីកុមារភាពទ្រង់បានរងទុក្ខឈឺ
ចាប់ខ្លោចផ្សារជាមួយនឹងបិតាទ្រង់ក្នុងអំឡុងពេលការធ្វើទុកបុកម្នេញដល់សាសនិកបាប៊ី។ អង្គពិសិដ្ឋអាប់ឌុល
បាហាអាយុ៨ ព្រះវស្សានៅពេលព្រះបាហាអ៊ុលឡាហ៍ត្រូវបានគេចាប់ដាក់ពន្ធនាគារជាដំបូងនោះ តួនាទីរបស់
ទ្រង់ជាអ្នកគាំទ្រ និង ជាអ្នក ការពារសាសនាបាប៊ី។ ទ្រង់បានអមដំណើព្រះបាហាអ៊ុលឡាហ៍តាមការនិរទេស
ដ៏វែងឆ្ងាយរបស់ព្រះបិតាទ្រង់ ពីប្រទេសភៀសៀទៅកាន់រាជធានីអាណាចក្រអូតូម៉ាន់ហើយទីបំផុតទៅប៉ាលេ
ស្ទីន។ នៅពេលទ្រង់ធំដឹងក្តីអង្គពិសិដ្ឋអាប់ឌុលបាហាបានក្លាយជាអ្នកហែរហមដ៏ជិតស្និទ្ធរបស់បិតាទ្រង់ហើយ
បានតែងតាំងជាអ្នកស្នង ជាអ្នកការពារ ជាអ្នកតំណាង នៃអ្នកដឹកនាំ របស់បិតាទ្រង់ចំពោះមេដឹកនាំនយោបាយ
និង សាសនាសម្រាប់យុគសម័យនេះ។ ការបង្ហាញនូវភាពជាអ្នកដឹកនាំ ចំណេះដឹងនិង ការបម្រើរបស់អង្គពិសិដ្ឋ
អាប់ឌុលបាហាបាននាំមកនូវកិត្យានុភាពដ៏អស្ចារ្យសម្រាប់សហគមន៍បាហៃដែលបានគេនិរទេសនេះ។ អង្គ
ពិសិដ្ឋអាប់ឌុលបាហាបានសន្មតថាតូនាទីរបស់ទ្រង់ជាប្រមុខដឹកនាំសាសនាបាហៃតាមព្រះបាហាអ៊ុលឡាហ៍
ដែលបានបរិនិព្វានកាលពី ខែ ឧសភា ឆ្នាំ ១៨៩២។
អង្គពិសិដ្ឋអាប់ឌុលបាហាបានត្រូវគេដាក់ពន្ធនាគារព្រមទាំងទទួលរងទុក្ខអស់រយ:ពេលជាង៤ទសវត្ស នៅឆ្នាំ
១៩១១ទ្រង់បានធ្វើដំណើរទៅបស្ចឹមប្រទេសបានបង្ហាញនូវបញ្ញាតិរបស់ព្រះបាហាអ៊ុលឡាហ៍ ប្រកបដោយភាព
ងាយយល់ស្តាប់និងប្រកបដោយអត្ថន័យយ៉ាងជ្រាលជ្រៅបំផុតដល់អ្នកមានឋាន:ខ្ពស់និងទាបនៃការបង្កើត
សង្គមឡើងវិញប្រកបដោយស្មារតី និង សីលធម៌។ នេះជា“ការដង្ហោយហៅរបស់ព្រះ” អង្គពិសិដ្ឋអាប់ឌុលបាហា
បានថ្លែងថា:
“ចូរដកដង្ហើមនូវជីវិតថ្មីចូលទៅក្នុងរាងកាយមនុស្សជាតិ ហើយចូរបញ្ចូលនូវស្មារតីថ្មីទៅក្នុងមាបនកម្មទាំងមូល។
វាគឺសម្រាប់ហេតុផលនេះថា ពិភពលោកបានរំកិលទៅមុខចូលទៅក្នុងជម្រៅរបស់វា ហើយបេះដូងនិងមនសិការ
របស់មនុស្សត្រូវបានគេដាស់ឲ្យភ្ញាក់ឡើងហើយ។ មិនយូរទេភស្តុតាងនៃការកែប្រែជាថ្មីនេះនឹងត្រូវបានគេ
បង្ហាញឲ្យឃើញយ៉ាងជាក់ស្បាន់មិនអាចប្រកែកបាន នាពេលខាងមុខ”។
នៅក្នុងចំណោមនៃពាក្យពិតដ៏មានសារសំខាន់ដែលអង្គពិសិដ្ឋអាប់ឌុលបាហាហ៍បានប្រកាសដោយឥតឈប់
ឈរទៅចំពោះអ្នកផ្តើមគំនិតជាច្រើនព្រមទាំងចំពោះក្រុមនិងហ្វូងមនុស្សជាច្រើនរាប់មិនអស់: “ការស្វែងរក
សច្ចធម៌ដោយខ្លួនឯង (ការមិនពាក់ព័ន្ធនឹងអបិយជំនឿឬជំនឿបរមបុរាណមិនសមហេតុផល) ភាពតែមួយនៃ
មនុស្សជាតិ (គោលការណ៍ដ៏ចម្បងបំផុតហើយនិងជាគោលការណ៍គ្រឹះនៃលទ្ធិសាសនាបាហៃ) ភាពសាមគ្គី
ដ៏រឹងមាំនៃគ្រប់សាសនាទាំងអស់ ការកាត់ផ្តាច់នូវការប្រកាន់គ្រប់យ៉ាង (ការប្រកាន់សាសនា ពូជសាសន៍ វណ្ណ:
ពណ៌សំបុរ សញ្ញាតិជាដើម ) ការដើរទន្ទឹមគ្នារវាងសាសនានិងវិទ្យាសាស្ត្រ ភាពស្មើគ្នារវាងបុរសនិងស្រ្តី
(ស្លាបទាំងពីរនៃបក្សីរបស់មនុស្សជាតិអាចហោះហើរបានយ៉ាងស្រួលនិងដល់គោលដៅ) គ្រប់គ្នាត្រូវបានទទួល
ការអប់រំជាដាច់ខាត ត្រូវមានភាសាជំនួយជាសកល លុបបំបាត់ចោលនូវភាពមាននិងភាពក្រីក្រដែលជ្រុល
ហួសហេតុ ត្រូវមានតុលាការអន្តរជាតិ ការធ្វើឲ្យការងារមានតម្លៃខ្ពង់ខ្ពស់ (នៅពេលគេអនុវត្តដោយស្មារតីនៃ
ការបម្រើ វា គឺដូចជាការគោរពបូជាដូច្នោះដែរ ) ការលើកតម្កើងយុត្តិធម៌ជាគោលការណ៍ចាត់ចែងសកម្មភាព
នៅក្នុងសង្គមមនុស្សជាតិ និង សាសនាដូចជាកំពេងការពារដ៏រឹងមាំសម្រាប់ប្រជាជននិងប្រទេសទាំងអស់
ការស្ថាបនាសន្តិភាពសកលជានិរន្តក្លាយជាគោលដៅខ្ពង់ខ្ពង់បំផុតនៃគ្រប់មនុស្សជាតិ។
ព្រះបាហាអ៊ុលឡាហ៍បញ្ជាក់ហើយបញ្ជាក់ទៀតថា អង្គពិសិដ្ឋអាប់ឌុលបាហាគឺជា “អ្នកនាំដំណឹងមុនគេនៃ
សន្តិភាពនិងការផ្សះផ្សារគ្នា” ជា “អ្នកគាំទ្រនៃគោលការណ៍ភាពតែមួយនៃមនុស្សជាតិ” ហើយជាតំណាង
ក្នុងការកោះហៅមនុស្សជាតិចំពោះ “អាណាចក្ររបស់ព្រះ”។ ទោះបីមានការទទួលយកនិងការសរសើពី
មហាជនចំពោះទ្រង់ដ៏ដោយអង្គពិសិដ្ឋអាប់ឌុលបាហាបានបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់អំពីប្រភពនៃគំនិតរបស់ទ្រង់ព្រម
ទាំងឋាន:ភាពពិតប្រាកដរបស់ទ្រង់។ នៅក្នុងសារលិខិតរបស់ទ្រង់ចំពោះសាវ័ករបស់ទ្រង់នៅសហរដ្ឋអាមេរិក
ទ្រង់បានសរសេរថា:ឈ្មោះរបស់ខ្ញុំគឺអាប់ឌុលបាហា {ប្រែថាអ្នកបម្រើនៃភាពរុងរឿងរបស់ព្រះបាហាអ៊ុលឡាហ៍}។
គុណសម្បត្តិរបស់ទ្រង់គឺ អាប់ឌុលបាហា។ ធាតុពិតរបស់ខ្ញុំគឺ អាប់ឌុលបាហា។ ការសរសើររបស់ខ្ញុំគឺ អាប់ឌុលបា
ហា។ ការបម្រើចំពោះព្រះបាហាអ៊ុលឡាហ៍ដែលជាភាពល្អឥតខ្ចោះនោះគឺជាម្កុដដ៏មានពន្លឺចែងចាំងនិងដ៏រុង
រឿងរបស់ខ្ញុំ សេវភាពរបស់ខ្ញុំចំពោះមនុស្សជាតិទាំងអស់នោះគឺសាសនាដែលគ្មានទីបញ្ចប់របស់ខ្ញុំ…
ខ្ញុំគ្មានឈ្មោះ គ្មានកិត្តិនាម គ្មានរបមងារចាប់ពីពេលនេះនិងទៅអនាគតលើកលែងតែឈ្មោះមួយគត់ប៉ុណ្ណោះ
ដែលខ្ញុំពេញចិត្តគឺ “ អាប់ឌុលបាហា ”។ នេះគឺជាសេចក្តីប្រាថ្នារបស់ខ្ញុំ។ នេះជាបំណងប្រាថ្នាដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់
របស់ខ្ញុំ។ នេះជាជីវិតអមត:របស់ខ្ញុំ។នេះហើយគឺភាពរុងរឿងជានិរន្តរបស់ខ្ញុំ។
រក្សាសិទ្ធគ្រប់យ៉ាង ដោយសហគមន៍សាសនាបាហៃប្រចាំកម្ពុជា